Algemene dekkingsmiddelen, overhead, VPB, onvoorzien

Actualisatie staat van vaste activa (nadeel € 69.000 in 2024, voordeel € 32.000 in 2025, nadeel € 2.000 in 2026 en voordeel € 27.000 in 2027)
In deze bestuursrapportage is de actualisatie van onze kapitaalgoederen opgenomen die met name voortkomt uit vertraging die gemeld zijn in de jaarstukken 2023 en aanvullend de bijstelling vanuit het jaar 2024. In deze bestuursrapportage ziet u daarvan de meerjarige effecten daarvan terugkomen. Het betreft een financieel effect dat diverse taakvelden betreft. Het financieel effect is bij deze verzameld onder één noemer. Dat betekent echter wel dat u kleine verschillen kunt aantreffen in de verantwoording per taakveld, omdat in de onderliggende verantwoording per taakveld geen rekening gehouden is met de actualisatie van de kapitaalgoederen, maar dat het financieel effect wel verwerkt is in de bedragen per taakveld in de tabel hierboven.

Taakveld 0.4 Overhead (nadeel € 589.000 in 2024, nadeel € 145.000 in 2025 en vanaf 2026 structureel nadeel € 95.000)
Personeelslasten (nadeel € 346.000 in 2024 en vanaf 2025 structureel nadeel 44.000)

Wijziging bezoldiging politieke ambtsdragers gemeenten (incidenteel nadeel € 42.000 in 2024)
De salarisafspraken die in de CAO-Rijk 2024-2025 voor het personeel in de sector Rijk zijn gemaakt, krijgen op basis van het Rechtspositiebesluit decentrale politieke ambtsdragers doorwerking naar de bezoldiging van burgemeesters en wethouders en toelagen van raadsleden. Deze ontwikkeling betekent incidenteel een extra last van € 42.000 in 2024. Voorgesteld wordt om dit ten laste te brengen van de financiële positie. De structurele doorwerking van deze loonontwikkeling wordt samen met de actualisatie van de personeelslasten van de ambtelijke organisatie verwerkt in de 1e bestuursrapportage 2025.

Vervanging personeel bij ziekte inclusief zwangerschap (incidenteel nadeel € 250.000 in 2024)
In de 1e bestuursrapportage 2024 bent u geïnformeerd over het ziekteverzuim binnen de organisatie en de financiële gevolgen die hieraan verbonden zijn. De verwachte kosten in verband met ziekteverzuim (incl. zwangerschapsvervanging) werden op dat moment geraamd op ongeveer € 1.000.000. Ten opzichte van het beschikbare budget in de begroting een overschrijving van € 700.000. Aangezien het ziekteverzuim gedurende het jaar kan fluctueren is het budget in de 1e bestuursrapportage met € 500.000 naar boven bijgesteld. Wij hebben toegezegd u bij de 2e bestuursrapportage 2024 op de hoogte te brengen van de verdere ontwikkelingen van dit budget.

Zoals wij eerder hebben aangegeven is een specifieke oorzaak voor de stijging van het ziekteverzuim lastig aan te wijzen, maar de hoge werkdruk onder onze medewerkers, mede als gevolg van de krappe arbeidsmarkt, speelt hierin onder andere een rol. Ook hebben we te maken met langdurig verzuim als gevolg van niet werk gerelateerde oorzaken. Daarnaast is er in 2024 sprake van een substantieel aantal zwangerschappen. De WAZO-uitkeringen (n.a.v. zwangerschap) die we van het UWV ontvangen zijn slechts een kleine financiële bijdrage om de vervanging van medewerksters te financieren die met zwangerschapsverlof zijn.

Op basis van het huidige (langdurig) verzuim, het aantal bekende zwangerschappen en de noodzakelijke vervanging worden de kosten op dit moment geraamd op € 1,2 miljoen. In de begroting is op dit moment een bedrag van € 950.000 beschikbaar, gebaseerd op het budget uit de primaire begroot 2024 (€ 320.000), de bijstelling van het budget in de 1e bestuursrapportage (€ 500.000) en de ontvangen uitkeringen van het UWV (€ 130.000). Per saldo is er sprake van een overschrijding van € 250.000 ten opzichte van het beschikbare budget. Voorgesteld wordt om dit ten laste te brengen van de financiële positie.

In de toename van de kosten zien wij aanleiding om ons beleid met betrekking tot vervanging van personeel bij ziekte en zwangerschap opnieuw tegen het licht te houden. We werken aan een restrictiever vervangingsbeleid waardoor er minder vaak sprake zal zijn van 1-op-1 vervanging. De keerzijde hiervan is wel dat de activiteiten die we ons in de begroting hebben voorgenomen mogelijk vaker zullen doorschuiven in de tijd en pas op een later moment uitgevoerd kunnen worden.

Overige personele aangelegenheden (incidenteel nadeel € 54.000 in 2024)
Met betrekking tot diverse overige personeelsaangelegenheden is sprake van een incidenteel nadeel van € 54.000 over het jaar 2024. Hierbij dient u te denken aan bedrijfsgezondheidskosten, eindheffing werkkostenregeling belastingdienst, wervingskosten personeel, WGA ERD verzekering en arbeidsongeschiktheidsverzekering.

ICT (incidenteel nadeel € 155.000 in 2024)
Telefooncentrale en klantcontactsysteem (incidenteel nadeel € 70.000 in 2024)
De inkooptrajecten van de nieuwe telefooncentrale in combinatie en het nieuwe klantcontactsysteem ten behoeve van de ondersteuning van het KCC (teams gemeentewinkel en kernpunten) vergde meer werk en nam meer doorlooptijd dan eerder was voorzien (Q1 2024). De inhuur van de projectleider, die al aan ons verbonden was vanuit detachering vanuit gemeente Ede in Neder-Betuwe, is om die reden verlengd. Om de inhuur niet langer te laten duren dan noodzakelijk zijn beide projecten, waarvan de inkooptrajecten net voor de vakantieperiode waren afgerond, weer overgedragen aan Neder-Betuwe om de verdere implementatie ter hand te nemen. Dit wordt momenteel in eigen beheer uitgevoerd in samenwerking met de leveranciers.

Financieel systeem (incidenteel nadeel € 25.000 in 2024)
De implementatie van het nieuwe financiële systeem die dit jaar in gebruik is genomen verlangt meer ondersteuning dan vooraf ingecalculeerd. De € 25.000 is besteed aan een extra strippenkaart bij de leverancier om op afroep extra ondersteuning te krijgen.

Laptop en mobieltjes (incidenteel nadeel € 40.000 in 2024)
Om iedere medewerker van gemeente Neder-Betuwe te voorzien van een laptop en een mobiele telefoon moesten meer apparaten worden aangeschaft dan een jaar geleden. Dit is veroorzaakt door uitbreiding van het personeelsbestand en het eerder vervangen van een aantal mobiele apparaten die problemen gaven in het gebruik (dit betreft vooral apparaten van andere makelij dan de huidig gevoerde standaard productielijn).

iObjecten WOZ Digimelding (incidenteel nadeel € 20.000 in 2024)
Eerder dit jaar kondigde de Waarderingskamer verplichte wijzigingen aan die van invloed zijn op de uitvoering van onze WOZ-taken. De 'WOZ Digimelding' is een verplichte wijziging die per 2024 moet worden doorgevoerd. De noodzakelijke software-aanpassingen in onze systemen die de leverancier moet doorvoeren kosten € 20.000.

De genoemde bedragen zijn dit jaar uitgegeven en vormen samen een tekort van € 155.000 en resulteren derhalve in een incidenteel nadeel ter hoogte van € 155.000 voor 2024.

Stelpost loonstijging 2025 (structureel nadeel € 51.000 vanaf 2025)
In de septembercirculaire 2024 is de verwachte loonstijging voor het jaar 2025 bijgesteld van 4,4% naar 4,7%. Dit betekent concreet een bijstelling van de stelpost loonstijging 2025 met een structureel bedrag van € 51.000 vanaf 2025. Uiteraard dient u dit nadeel in relatie te zien met de stijging van de algemene uitkering onder taakveld 0.7 algemene uitkering.

Openbare Orde en Veiligheid (incidenteel nadeel € 15.000 voor 2024 en € 50.000 voor 2025)
De capaciteit van de boa's is voor 2024 en 2025 uitgebreid met 1 boa conform de motie van de gemeenteraad (03257-M1). In 2024 is deze boa met focus op jeugd gestart en op 12 maart 2024 informeerde we de gemeenteraad middels een raadsinformatiebrief (RIB-22). Deze uitbreiding van het team is direct merkbaar qua inzet en focus. Helaas heeft de betreffende boa afscheid genomen en hebben we gelet op de incidenteel ter beschikking gestelde middelen ervoor gekozen om de functie met een externe boa in te vullen. Voordeel hiervan is dat er daadkrachtiger voortzetting kan worden gegeven aan de rol van de boa met focus op jeugd. Deze keuze betekent wel dat er een overschrijding van het budget plaatsvindt in de resterende maanden tot januari 2026.

Onderzoek toekomstbestendigheid ambtelijke organisatie (incidenteel nadeel € 35.000 voor 2024)
Binnen het MT Breed bestaat de vraag of de huidige inrichting en werkwijze van de ambtelijke organisatie in voldoende mate uitvoering kan geven aan de wettelijke taken, opgaven en ambities van de toekomst. Het college heeft daarom ingestemd met de uitvoering van de bestuursopdracht ‘Onderzoek toekomstbestendigheid ambtelijke organisatie’ De financiële middelen die hiervoor nodig zijn betreffen een bedrag van € 35.000 voor 2024.

Inzet coördinator sociale pijler (incidenteel nadeel € 38.250 voor 2024)
Sinds 1 december 2022 wordt er een extra coördinator ingezet in de uitvoering van de sociale pijler. Aanvankelijk vanwege de toegenomen werkzaamheden die de opvang van Oekraïense vluchtelingen met zich mee bracht, maar inmiddels ook vanwege noodzakelijke ontwikkelingen in de teams, toename van de doelgroep, gewijzigde en toegevoegde wettelijke taken. Dekking vond initieel plaats vanuit het budget voor de opvang voor Oekraïense vluchtelingen. Om dit voort te kunnen zetten in 2024 is vooralsnog een incidenteel extra budget noodzakelijk ter hoogte van € 38.250.

Taakveld 0.5 Treasury (incidenteel voordeel € 952.000 in 2024)
Aantrekken langlopende leningen (incidenteel voordeel € 492.000 in 2024)
In de begroting 2024 is rekening gehouden met het aantrekken van diverse langlopende geldleningen gebaseerd op de geplande investeringen voor het jaar 2024. Er is in 2024 één langlopende lening aangetrokken van € 10 miljoen. In verband met vertraging in de uitvoering van onze investeringen is de verwachting dat er dit jaar geen langlopende leningen meer aangetrokken hoeven te worden en dit resulteert in een voordeel van € 492.000.

Tijdelijk uitzetten van middelen en rentevergoeding liquide middelen (incidenteel voordeel € 460.000 in 2024)
Sinds 2023 wordt er weer rente bijgeschreven bij positieve saldi op onze bankrekeningen. Als gevolg van achterblijvende investeringen is het rekening-courant saldo op onze bankrekening gestegen. Daarom hebben wij tijdelijk middelen uitgeleend aan gemeenten die behoefte hebben aan extra liquide middelen en hiervoor wordt een rentevergoeding betaald. Dit levert in totaliteit een rente-inkomst van € 460.000 op.

Taakveld 0.64 Overige belastingen (structureel voordeel van € 15.000 vanaf 2024)
Betreft overige kleine verschillen en behoeft geen verder toelichting.

Taakveld 0.7 Algemene uitkering (voordeel van € 1,6 miljoen in 2024 aflopend naar € 920.000 in 2027)
Meicirculaire 2024 (incidenteel voordeel van € 1.368.000 in 2024)
De meicirculaire 2024 heeft voor 2024 geresulteerd in een stijging van de algemene uitkering van € 1.568.000. Hierbij dient u wel rekening te houden met de extra lasten op de verschillende programma's. Binnen dit taakveld heeft een vereffening plaatsgevonden die betrekking heeft op de afwikkeling van de bommenregeling 2023 van in totaal € 199.000. Zodoende is op dit taakveld sprake van een incidenteel voordeel van € 1.368.000 in 2024. Op programma 3 en 5 zijn nog enkele andere lasten opgenomen. Hiervoor verwijzen wij u naar het betreffende programma. Voor de jaren na 2024 zijn de bijstellingen reeds verwerkt in de begroting 2025 en zodoende heeft de meicirculaire in deze bestuursrapportage een incidenteel effect op het jaar 2024. Voor een uitgebreide toelichting over de meicirculaire 2024 verwijzen wij u naar de in juni beschikbaar gestelde raadsinformatiebrief inzake de meicirculaire 2024.

Septembercirculaire 2024 (voordeel van € 232.000 in 2024 oplopend naar € 920.000 in 2027)
De septembercirculaire 2024 heeft geleid tot een stijging van de algemene uitkering van € 232.000 in 2024 oplopend naar € 920.000 in 2027. Uiteraard dient u hier ook rekening te houden met extra lasten die terugkomen op programma 3 en 5. Hiervoor verwijzen wij u naar het betreffende programma.
Binnen dit programma dient u rekening te houden met de verhoging van de stelpost loonstijging 2025 (taakveld 0.4) en stelpost prijsstjging 2025 (taakveld 0.8).
Voor een uitgebreide toelichting over de septembercirculaire 2024 verwijzen wij u naar de in oktober beschikbaar gestelde raadsinformatiebrief inzake de septembercirculaire 2024.

Taakveld 0.8 Overige baten en lasten
(incidenteel voordeel van € 260.000 in 2024 en vanaf 2025 een structureel nadeel van € 209.000)
Stelpost beleidsvoornemens (incidenteel voordeel van € 399.000 in 2024)
Op de stelpost beleidsvoornemens is in 2024 nog incidenteel € 399.000 beschikbaar voor nieuwe beleidsvoornemens. Gelet op de lopende ombuigingsoperatie en het incidentele karakter van het budget worden er op korte termijn geen nieuwe beleidsvoornemens verwacht. Voorgesteld wordt om deze stelpost vrij te laten vallen ten bate van de financiële positie.

Bestaande taakstellingen in de meerjarenraming (structureel nadeel van € 108.500 vanaf 2024)
In de begroting en meerjarenraming staan op dit moment nog een tweetal structurele taakstellingen open. Het betreft:
- Taakstelling openbare ruimte / AVRI: € 50.000.
- Taakstelling de Eng: € 58.500.

In het kader van de ingezette ombuigingen 2024/2025 wordt voorgesteld om de lopende taakstellingen nu ten laste van de financiële positie te brengen. Voor het totale tekort in de meerjarenbegroting wordt vervolgens in aanloop naar de Kadernota 2026 een maatregelenpakket uitgewerkt. De financiële effecten van dit besluit worden als zodanig dus betrokken in de integrale afweging van middelen in het voorjaar van 2025.

Stelpost prijsstijgingen 2024 (incidenteel nadeel van € 80.000 in 2024)
Na afronding van de eerste bestuursrapportage 2024 is gebleken dat de totale claims op de stelpost prijsstijging 2024 voor € 80.000 hoger zijn uitgevallen. Aangezien de stelpost prijsstijging 2024 is uitgeput betekent dit een structureel nadeel voor de financiële positie van € 80.000. Het effect vanaf 2025 is al verwerkt in de begroting 2025. Zodoende is hier per saldo nog sprake van een incidenteel nadeel van € 80.000 voor het jaar 2024.

Post onvoorziene uitgaven (incidenteel voordeel € 50.000 in 2024)
In de post onvoorzien resteert een bedrag van € 50.000. Gezien de korte periode die in 2024 nog resteert verwachten we geen beroep meer te hoeven doen op deze stelpost. Voorstel is dan ook om deze post vrij te laten vallen ten bate van de financiële positie.

Stelpost prijsstijging 2025 (structureel nadeel € 100.000 vanaf 2025)
In de septembercirculaire 2024 is de verwachte prijsstijging voor het jaar 2025 bijgesteld van 2,2% naar 2,7%. Dit betekent concreet een bijstelling van de stelpost prijsstijging 2025 met een structureel bedrag van € 100.000 vanaf 2025. Uiteraard dient u dit nadeel in relatie te zien met de stijging van de algemene uitkering onder taakveld 0.7.